Profilaktyka logopedyczna to działania ukierunkowane na wspomaganie rozwoju dziecka w prawidłowym kształtowaniu się mowy. Jeżeli rodzice zaangażują się w te działania istnieje duże prawdopodobieństwo, że w wieku przedszkolnym czy wczesnoszkolnym dziecko uniknie konieczności terapii logopedycznej oraz stresu związanego z trudnościami szkolnymi wynikającymi z nieprawidłowej wymowy. Aby wspomóc rodziców w podejmowaniu tych działań przedstawiam kilka zasad profilaktyki logopedycznej:
- Zawsze mów zrozumiale do dziecka (nie spieszczaj słów) – bądź najlepszym przykładem starannej mowy
- Jeżeli dziecko musi korzystać ze smoczka, najlepszym czasem na jego odstawienie jest pierwszy rok życia. Po tym czasie korzystanie ze smoczka może skutkować wadami zgryzu i trudnościami w opanowaniu umiejętności pionizacji języka.
- Jeżeli dziecko jest gotowe by samodzielnie pić z kubeczka nie podawaj mu płynów w butelce ze smoczkiem czy kubku niekapku, które ograniczają pracę warg i mogą utrwalić nawyk ssania. Zaproponuj dziecku słomkę bowiem korzystanie z niej aktywizuje pracę aparatu artykulacyjnego.
- Dbaj o odpowiednią dietę dziecka – zróżnicowaną, wzbogaconą o witaminy, mikro-i makroelementy, nie rozdrabniaj jedzenia! Ogranicz spożywanie słodkich, przetworzonych produktów i napojów
- Wykonując łatwe ćwiczenia w formie zabawy usprawniaj język, wargi, policzki, wprowadzaj zabawy oddechowe.
- Wykorzystuj zabawy dźwiękonaśladowcze, głosowo-ruchowe, ucz dziecko wyliczanek i prostych piosenek, śpiewaj z nim.
- Wykorzystuj różne sytuacje życia codziennego do tego by rozwijać mowę dziecka.
- Opowiadaj dziecku o tym, co robisz podczas wykonywania czynności w jego obecności.
- Mówiąc do dziecka staraj się nawiązywać z nim kontakt wzrokowy, nie przekazuj mu istotnych treści stojąc obok lub za plecami.
- Dużo czytaj dziecku – naucz je obcować z książkami i dbać o nie.
- Wykorzystuj naturalne i spontaniczne zabawy takie jak przytulanki, łaskotki, różnego rodzaju masażyki wyzwalające dobrą energię, zaspokajające potrzebę kontaktu dotykowego, rozwijające świadomość i kontrolę ciała.
- Zapewnij dziecku wiele okazji do ruchu, zabawy i pracy twórczej – stwórz warunki do rysowania i malowania.
- Ogranicz dziecku dostęp do telewizora, smartfona czy tabletu. Dzieci poniżej 2 go roku życia powinny unikać używania mediów elektronicznych!!! Miej na uwadze fakt, że niekontrolowane i częste korzystanie z wysokich technologii opóźnia rozwój mowy, może prowadzić do trudności w kontrolowaniu własnych emocji, zachowania, problemów ze skupieniem uwagi. Zwróć uwagę na to co i w jakiej ilości ogląda twoje dziecko.
- Pamiętaj, że częste infekcje dróg oddechowych oraz alergie prowadzić mogą do przerośnięcia trzeciego migdała, a w konsekwencji do wysiękowego zapalenia ucha, którego charakterystycznym objawem jest pogorszenie słuchu u dziecka. W tej sytuacji należy skonsultować się z laryngologiem.
- Szanuj indywidualność dziecka i ucz je samodzielności w każdej dziedzinie życia. Pamiętaj, że mowa najlepiej rozwija się w klimacie radości i przyjemności a rygorystyczne ćwiczenia jej nie służą.
- Rodzice są najważniejszymi dorosłymi osobami w życiu małego dziecka. Ich sposób mówienia będzie wpływał na cały proces rozwoju mowy u dziecka. Dlatego powinni świadomie organizować sytuacje służące inicjacjom słownym. Należy pamiętać, że rodzic jest niezbędnym ogniwem warunkującym skuteczność działań profilaktycznych.